Frans
Nederlands
Algemeen principe
In de Europese Unie heeft Verordening 883/2004 tot doel de nationale socialezekerheidsstelsels te coördineren. In de algemene bepalingen van deze verordening wordt de term “grensarbeider” gedefinieerd. Onder “grensarbeider” wordt verstaan “eenieder die werkzaamheden al dan niet in loondienst verricht in een lidstaat maar die woont in een andere lidstaat, waarnaar hij in beginsel dagelijks of ten minste eenmaal per week terugkeert”.
Dezelfde verordening bepaalt dat alle werknemers aan slechts één en hetzelfde socialezekerheidsstelsel onderworpen kunnen zijn: dat van de Staat waar de activiteit wordt uitgeoefend. Er bestaan uitzonderingen voor personen die hun werkzaamheden in loondienst in twee of meer lidstaten verrichten.
Hieruit volgt dus dat een grensarbeider in loondienst onderworpen is aan het socialezekerheidsstelsel van het land waar hij zijn beroepsactiviteit uitoefent.
Indien deze werknemer socialezekerheidsbijdragen betaalt in het land waar hij werkt, zullen de toegekende uitkeringen vallen onder het land waar hij werkt en/of het land waar hij verblijft.
OPGELET: men mag het fiscaal statuut van grensarbeider niet verwarren met het statuut van grensarbeider in de zin van de sociale zekerheid.
Nog aan te vullen…
Verplichte praktische formaliteiten
Verordening 883/2004 bepaalt dus dat de werknemer socialezekerheidsbijdragen betaalt in het land van tewerkstelling.
Als je een Belgische inwoner bent die in Frankrijk werkt, ben je dus onderworpen aan het Franse socialezekerheidsstelsel. Je moet:
- aangesloten blijven bij je Belgische verzekeringsinstelling (ziekenfonds) (2) EN,
- je inschrijven bij de Caisse Primaire d’Assurance Maladie (C.P.A.M.) van de plaats waar de maatschappelijke zetel van je bedrijf gevestigd is.
Beide instellingen zullen, rechtstreeks of via jou, verbindingsformulieren (E104 en S1/E106) uitwisselen om alles in orde te brengen op het vlak van verzekerbaarheid in beide landen.
Als je een Franse inwoner bent die in België werkt, ben je dus onderworpen aan het Belgische socialezekerheidsstelsel. Je moet:
- aangesloten blijven bij de Caisse Primaire d’Assurance Maladie (C.P.A.M.) EN,
- je aansluiten bij een Belgische verzekeringsinstelling (Belgisch “ziekenfonds”) (2).
Beide instellingen zullen, rechtstreeks of via jou, verbindingsformulieren (E104 en S1/E106) uitwisselen om alles in orde te brengen op het vlak van verzekerbaarheid in beide landen.
(2): niet te verwarren met de “mutuelles” in Frankrijk, die de resterende ziektekosten na terugbetaling door de sociale zekerheid geheel of gedeeltelijk ten laste te nemen. Het Belgische ziekenfonds is de evenknie van de Caisse Primaire d’Assurance Maladie (C.P.A.M.), m.a.w. de Belgische sociale zekerheid. Wij nodigen je uit om contact op te nemen met een van de Belgische ziekenfondsen die door de werknemers worden georganiseerd en die dezelfde waarden delen als de IVR.
Ik ben arbeidsongeschikt / in ziekteverlof
1) Uit te voeren formaliteiten:
Je woont in Frankrijk en werkt in België:
- Overeenkomstig de bepalingen van het arbeidsreglement moet de directie van het bedrijf onmiddellijk op de hoogte worden gebracht.
- Binnen twee werkdagen te rekenen vanaf de dag van arbeidsongeschiktheid moet je je medisch attest van arbeidsonderbreking aan de directie van het bedrijf bezorgen.
- De veiligste manier om dit te doen, is door middel van een aangetekende brief met ontvangstbewijs.
- OPGELET: als je arbeidsonderbreking langer duurt dan:
- 14 kalenderdagen als je arbeider bent (contract van onbepaalde duur (3) of contract van bepaalde duur (4)),
- of dan 28 dagen als je bediende bent (contract van bepaalde of onbepaalde duur),
- of dan 2 dagen als je uitzendkracht bent,
- of in geval van twijfel:
dan moet je arts een van de volgende documenten invullen:
- hetzij de kennisgeving van arbeidsonderbreking, indien je een arts in Frankrijk raadpleegt,
- hetzij het getuigschrift van arbeidsongeschiktheid voor werknemers in loondienst (vertrouwelijk document), dat je door het ziekenfonds wordt overhandigd, indien je een arts in België raadpleegt.
Je woont in België en werkt in Frankrijk:
- Breng onmiddellijk de directie van het bedrijf op de hoogte.
- Indien je een arts in België raadpleegt:
- Moet deze de volgende gegevens op je getuigschrift van arbeidsonderbreking vermelden:
- je Franse socialezekerheidsnummer,
- de begin- en einddatum van je arbeidsonderbreking,
- eventuele toelating voor verplaatsingen buitenshuis.
- Je moet dit Belgische getuigschrift van arbeidsonderbreking binnen twee werkdagen te rekenen vanaf de dag van de arbeidsonderbreking sturen naar de C.P.A.M. waaronder je in Frankrijk valt, alsook naar de directie van het bedrijf.
- Moet deze de volgende gegevens op je getuigschrift van arbeidsonderbreking vermelden:
- Indien je een arts in Frankrijk raadpleegt, moet je binnen twee werkdagen te rekenen vanaf de dag van de arbeidsonderbreking:
- enerzijds luik nr. 1 en 2 van je medisch getuigschrift van arbeidsonderbreking bezorgen aan de Caisse Primaire d’Assurance Maladie (C.P.A.M.) waaronder je valt,
- en anderzijds luik nr. 3 bezorgen aan de directie van het bedrijf.
- De veiligste manier om dit te doen, is door middel van een aangetekende brief met ontvangstbewijs.
- Indien je een arts in België raadpleegt:
2) Wie zal me schadeloosstellen?
Je woont in Frankrijk en werkt in België:
Wanneer je arbeidsongeschikt bent wegens ziekte (maar geen beroepsziekte) of ongeval (maar geen arbeidsongeval) (5), dan blijft het bedrijf je loon, onder bepaalde voorwaarden, gedurende een bepaalde periode uitbetalen.
(5) OPGELET: in geval van een arbeidsongeval of een beroepsziekte zijn specifieke regels van toepassing.
- Voorwaarden:
- Je bent arbeider:
- Je moet minstens één maand ononderbroken bij het bedrijf gewerkt hebben om aanspraak te kunnen maken op een gewaarborgd loon.
- Je bent bediende:
- Je bent bediende met een contract van bepaalde duur (minder dan 3 maanden) en je moet minstens één maand ononderbroken bij het bedrijf gewerkt hebben om aanspraak te kunnen maken op een gewaarborgd loon.
- Je bent bediende met een contract van onbepaalde duur of met een contract van bepaalde duur van minstens 3 maanden om aanspraak te kunnen maken op een gewaarborgd loon.
- Je bent uitzendkracht:
- Je moet minstens één maand anciënniteit hebben in hetzelfde uitzendkantoor.
- De opeenvolgende werkdagen of -weken kunnen worden gecumuleerd om een anciënniteit van één maand te bekomen. Als de uitzendarbeid langer dan zeven dagen wordt onderbroken, komt de teller van je anciënniteit weer op nul te staan.
- Duur van het gewaarborgd loon:
- Je bent arbeider:
- Arbeiders hebben gedurende een periode van 30 dagen recht op een gewaarborgd loon, en dit als volgt:
- 100% van het brutoloon gedurende de eerste 7 kalenderdagen ten laste van het bedrijf;
- 85,88% van het brutoloon van de 8ste tot de 14de kalenderdag ten laste van het bedrijf;
- 25,88% van het begrensde brutoloon + 85,88% van het deel van het brutoloon boven het plafond, betaald door het bedrijf + 60,00% van het begrensde brutoloon betaald door het ziekenfonds voor de periode van de 15de tot de 30ste kalenderdag.
- Je bent bediende:
- Het loon van een bediende is gewaarborgd gedurende de eerste 30 dagen van de arbeidsongeschiktheid. Opgelet: er gelden specifieke regels voor bedienden die werden aangeworven voor minder dan 3 maanden of voor een duidelijk omlijnde opdracht waarvan de uitvoering normaal gezien een tewerkstelling van minder dan 3 maanden vereist.
- Arbeiders hebben gedurende een periode van 30 dagen recht op een gewaarborgd loon, en dit als volgt:
- Je bent arbeider:
- Je bent arbeider:
Je bent uitzendkracht:
- Het loon is gewaarborgd tot het einde van de (ondertekende!) arbeidsovereenkomst, binnen de grenzen van de bepalingen van je statuut: arbeider of bediende.
- Onder bepaalde voorwaarden kan een toeslag worden uitbetaald:
- na het gewaarborgd loon,
- in geval van ziekte na afloop van het arbeidscontract.
- B.: Sommige bedrijven schakelen een controlearts in om te controleren of de betrokken werknemer wel degelijk arbeidsongeschikt is. In geval van betwisting laat je je best bijstaan door je vakbond.
Vervolgens ontvangt de werknemer tijdens het eerste jaar van arbeidsongeschiktheid, na de periode van gewaarborgd loon, een vergoeding van het ziekenfonds ten belope van 60% van het begrensde brutoloon.
De periode van invaliditeit begint in het tweede jaar van arbeidsongeschiktheid. De werknemer ontvangt dan een vergoeding van het ziekenfonds:
- 65% van het begrensde brutoloon voor een werknemer met minstens één persoon ten laste;
- 55% voor een alleenstaande werknemer;
- 40% voor een samenwonende werknemer.
Je woont in België en werkt in Frankrijk:
- Het gewaarborgd minimumloon komt overeen met de dagvergoedingen van de sociale zekerheid die 50% van het basisdagloon vertegenwoordigen en beperkt zijn tot 1,8 keer het S.M.I.C. (Salaire Minimum Interprofessionnel de Croissance – Frans minimumloon), zodat de dagvergoedingen van de sociale zekerheid begrensd zijn. Voor ouders met minstens 3 kinderen ten laste gelden specifieke bepalingen.
- De eerste 3 ziektedagen, die als carenstijd worden beschouwd, worden niet door de sociale zekerheid vergoed.
- Collectieve Arbeidsovereenkomsten en/of ondernemingsakkoorden kunnen echter voorzien in een hoger, of zelfs volledig behoud van het loon, ook tijdens de carenstijd.
- De dagvergoedingen van de sociale zekerheid worden uitbetaald voor elke dag van de week, d.w.z. 7 dagen op 7, inclusief zon- en feestdagen.
- De Caisse Primaire d’Assurance Maladie (C.P.A.M.) betaalt maximaal 360 dagvergoedingen van de sociale zekerheid uit per periode van 3 opeenvolgende jaren, zonder beperking van het aantal in het geval van een chronische aandoening.
– Voorwaarden :
- Om vergoed te worden tijdens je arbeidsongeschiktheid moet je op de dag van de arbeidsonderbreking aan de volgende voorwaarden voldoen:
- tot 6 maanden arbeidsonderbreking:
- tijdens de 3 kalendermaanden of 90 dagen voorafgaand aan de onderbreking minstens 150 uur hebben gewerkt,
- of bijdragen hebben betaald, gedurende de 6 kalendermaanden voorafgaand aan de onderbreking, op basis van een verloning die minstens gelijk is aan 1.015 keer het bedrag van het Franse minimumuurloon (S.M.I.C.) dat aan het begin van die periode is vastgelegd.
- Na 6 maanden:
- Om vergoed te blijven worden als je arbeidsonderbreking langer dan 6 maanden duurt, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:
- op de datum van de arbeidsonderbreking bewijzen dat je sinds minstens 12 maanden bij de sociale zekerheid bent aangesloten,
- en tijdens de 12 kalendermaanden of 365 dagen voorafgaand aan de arbeidsonderbreking minstens 600 uur hebben gewerkt,
- of bijdragen hebben betaald, gedurende de 12 kalendermaanden of 365 dagen voorafgaand aan de arbeidsonderbreking, op basis van een verloning die minstens gelijk is aan 2.030 keer het bedrag van het Franse minimumuurloon (S.M.I.C.) dat aan het begin van die periode is vastgelegd.
- Om vergoed te blijven worden als je arbeidsonderbreking langer dan 6 maanden duurt, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:
- tot 6 maanden arbeidsonderbreking:
Moederschap
Ik woon in Frankrijk en werk in België
Als zwangere grensarbeidster heb je recht op 15 weken moederschapsverlof (te spreiden volgens een wettelijke regeling). In geval van meerlingen bedraagt het moederschapsverlof normaal gezien 17 weken, maar dat kan worden verlengd tot 19 weken.
Je Belgische ziekenfonds betaalt je een moederschapsuitkering als je aan de volgende voorwaarden voldoet:
* gedurende een periode van minstens 6 maanden bijdragen voor de (Frans-Belgische) ziekteverzekering hebben betaald;
* minstens 120 dagen of 400 uur gewerkt hebben tijdens de 6 maanden voorafgaand aan de moederschapsrust;
* het werk niet langer dan 30 dagen hebben onderbroken tussen je laatste werkdag en je moederschapsrust.
Tijdens je moederschapsrust betaalt je ziekenfonds je een moederschapsuitkering die wordt berekend op basis van je loon:
- tijdens de eerste 30 dagen bedraagt de uitkering 82% van je niet-begrensde loon
- vanaf de 31ste dag en in geval van verlenging bedraagt de uitkering 75% van het begrensde loon.
Opgelet: heb je het fiscaal statuut van grensarbeidster? Vergeet dan niet een kopie van formulier 276 over te maken aan je Belgische ziekenfonds zodat deze geen bedrijfsvoorheffing inhoudt op je uitkeringen.
Om wettelijk beschermd te zijn, is het aangewezen om zo snel mogelijk een aangetekende brief naar je werkgever te sturen om hem op de hoogte te brengen van je zwangerschap. Deze bescherming heeft betrekking op een eventueel ontslag wegens zwangerschap, op je recht om onder bepaalde voorwaarden afwezig te zijn of op de implementatie van preventiemaatregelen om de veiligheidsrisico’s te beperken. Indien je een risicofunctie uitoefent, is de werkgever verplicht om aanpassingen door te voeren of om een andere werkpost toe te wijzen. Als dat niet mogelijk blijkt, wordt een vrijstelling van arbeid voorzien met de opschorting van je arbeidsovereenkomst en de uitbetaling van moederschapsuitkeringen ten laste van je Belgische ziekenfonds.
De borstvoedingspauze wordt betaald door je Belgische ziekenfonds.
Vaderschapsverlof en co-ouderschapsverlof
De vaders en de “meemoeders” kunnen onder bepaalde voorwaarden geboorteverlof krijgen (10 dagen, op te nemen binnen 4 maanden na de geboorte). Wat het vaderschapsverlof en het co-ouderschapsverlof betreft, betaalt het bedrijf het loon gedurende de eerste 3 dagen van het verlof; het ziekenfonds betaalt 82% van het brutoloon voor de volgende 7 dagen.
Adoptieverlof
Het adoptieverlof moet van start gaan binnen 2 maanden te rekenen vanaf de inschrijving van het kind bij de gemeente. Je Belgische ziekenfonds zal je vergoeden nadat de werkgever je loon gedurende de eerste 3 dagen verder heeft uitbetaald.
Het adoptieverlof bedraagt:
- maximaal 6 weken indien het kind jonger dan 3 jaar is
- 4 weken indien het kind ouder dan 3 jaar en jonger dan 8 jaar is
Ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof, met zijn verschillende vormen, laat toe om je arbeidsprestaties tijdelijk op te schorten of te verminderen om voor je kind(eren) jonger dan 12 jaar te zorgen.
Voor meer informatie zal je vakbondsconsulent je doorverwijzen naar de bevoegde dienst.
Ik woon in België en werk in Frankrijk
Nog aan te vullen…
Nog aan te vullen…
Gezondheidszorg
Algemeen principe
Overeenkomstig de bepalingen van Verordening 883/2004 is de gezondheidszorg van de grensarbeider gedekt zowel in het land waar hij woont als in het land waar hij werkt.
*Opgelet: de werknemer moet verplichte formaliteiten vervullen anders dreigt hij niet in regel te zijn!
Als je een Belgische inwoner bent die in Frankrijk werkt, moet je:
- aangesloten blijven bij je Belgische verzekeringsinstelling (ziekenfonds) EN,
- je inschrijven bij de Caisse Primaire d’Assurance Maladie (C.P.A.M.) van de plaats waar de maatschappelijke zetel van je bedrijf gevestigd is.
Beide instellingen zullen, rechtstreeks of via jou, verbindingsformulieren (E104 en S1/E106) uitwisselen om alles in orde te brengen op het vlak van verzekerbaarheid in beide landen.
Als je een Franse inwoner bent die in België werkt, moet je:
- aangesloten blijven bij de Caisse Primaire d’Assurance Maladie (C.P.A.M.) EN,
- je aansluiten bij een Belgische verzekeringsinstelling (Belgisch “ziekenfonds”).
Beide instellingen zullen, rechtstreeks of via jou, verbindingsformulieren (E104 en S1/E106) uitwisselen om alles in orde te brengen op het vlak van verzekerbaarheid in beide landen.
Wie is gedekt?
Ik woon in Frankrijk en werk in België:
Ik woon in België en werk in Frankrijk:
Wie gaat mij terugbetalen?
Ik woon in Frankrijk en werk in België:
- De zorgen die op Frans grondgebied worden verstrekt, worden terugbetaald door je Caisse Primaire d’Assurance Maladie. Hiervoor gebruik je je ‘Carte Vitale’.
- De in België verstrekte zorgen worden terugbetaald door je Belgische ziekenfonds. Je moet je ‘ISI+’-kaart meenemen wanneer je naar de apotheek of het ziekenhuis gaat.
- De zorgen die onverwacht wordt verstrekt (zoals op reis) buiten Frankrijk en België, worden gedekt door je Belgische ziekenfonds, overeenkomstig de Belgische wetgeving. Je Europese ziekteverzekeringskaart, die je tijdens je vakantie in Europa bij moet hebben, moet je aanvragen bij je Belgische ziekenfonds.
Ik woon in België en werk in Frankrijk:
- De zorgen die op Frans grondgebied worden verstrekt, worden terugbetaald door je Caisse Primaire d’Assurance Maladie. Hiervoor gebruik je je ‘Carte Vitale’.
- De in België verstrekte zorgen worden terugbetaald door je Belgische ziekenfonds.
- De zorgen die onverwacht wordt verstrekt (zoals op reis) buiten Frankrijk en België, worden ten laste genomen door je Franse Caisse Primaire d’Assurance Maladie, overeenkomstig de Franse wetgeving. Je Europese ziekteverzekeringskaart, die je tijdens je vakantie in Europa bij moet hebben, moet je aanvragen bij je C.P.A.M.
Welke formaliteiten moet ik ondernemen wanneer mijn beroepsactiviteit afgelopen is?
Ik woon in Frankrijk en werkte in België:
* door het een document te bezorgen waaruit het einde van je arbeidscontract blijkt;
* door het je ‘ISI+’-kaart terug te bezorgen.
Je Belgische ziekenfonds zal op zijn beurt het formulier E104 opstellen dat bij je C.P.A.M. moet worden ingediend om je rechten in Frankrijk te behouden.
Ik woon in België en werkte in Frankrijk:
- * door het een document te bezorgen waaruit het einde van je arbeidscontract blijkt;
- * door het je ‘Carte Vitale’ terug te bezorgen.
Je C.P.A.M. zal op zijn beurt het formulier E104 opstellen dat bij je Belgische ziekenfonds moet worden ingediend om je rechten in België te behouden.
Nog aan te vullen…
Nog aan te vullen…
Beroepsziekte
Ik woon in Frankrijk en werk in België
In België bestaat er een lijst met beroepsziekten, maar een ziekte die niet in de lijst is opgenomen, kan als beroepsziekte worden erkend wanneer het bewijs wordt geleverd dat de oorzaak van de ziekte rechtstreeks verband houdt met het uitgeoefende beroep. Zodra de ziekte als beroepsziekte is erkend, kan je hiervoor een vergoeding krijgen.
Fedris, het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s, staat in voor de vergoeding van de schade die de slachtoffers als gevolg van hun beroepsziekte hebben geleden.
Om een dergelijk dossier samen te stellen kan je contact opnemen met je vakbondsconsulent bij de IVR, die je zal doorverwijzen naar de bevoegde dienst van je vakbond.
Ik woon in België en werk in Frankrijk
In dat geval moet je een door de arts opgestelde verklaring aan je C.P.A.M. bezorgen.
Om je te helpen bij het samenstellen van een dergelijk dossier kan je contact opnemen met je vakbondsconsulent bij de IVR, die je zal doorverwijzen naar de bevoegde dienst van je vakbond.
Nog aan te vullen…
Nog aan te vullen…
Nog aan te vullen…
Nog aan te vullen…